Nattigheid
Water is van groot belang voor de moestuin van de Biologische Moestuin Vereniging Hengelo. Zowel een teveel als een tekort aan water in de bodem kunnen schade brengen aan ons gewas.
Daarom kijken wij naar:
Waterafvoer: de afwatering
De afwatering van het gebied rond Het Weusthag, van oost naar west naar de Bornse Beek toe, loopt van oorsprong via kleine beken en sloten. Maar het deelgebied waar onze moestuin in ligt, daar zijn alleen nog greppels. De uitstroom vanuit de vijver bij de Houtmaat, de Houtmaatleiding, loopt langs het Beleefbos. Juist dit deel van de waterloop is in 2014 vernieuwd en dan wel weer met het aanzien van een beek langs de zuidkant van dat bos.
Ook in 2014 heeft de gemeente voor de afwatering nog een greppel in de lengte naast de moestuin gegraven.
Lees verder onder de foto.
Vroeger was er in dit gebied bij veel neerslag sprake van overlast van water. Als gevolg van vooral de kleilagen in de bodem trekt het vocht moeilijk de bodem in. Ondanks de verbeterde afwatering kan er bij veel neerslag nog steeds sprake zijn van overlast van water op de moestuin.
Lees verder onder de foto.
Lees verder onder de kaart.
Kaart uit de Atlas Leefomgeving:
waterbergend vermogen van het grondwater.
De kaart drukt uit hoeveel water je kwijt kan in de bodem, wanneer deze tot de rand (het maaiveld) gevuld kan worden. Dat is heel weinig in het deelgebied waar onze moestuin ligt.
Waterafvoer: suggesties om uw tuin zo droog mogelijk te houden
- Houd de tuin zo vlak mogelijk, maar houd de paden iets dieper dan de groentebedden.
- Loop alleen op de paden en leg stro of houtsnippers op die paden.
- Houd de grond van de groentebedden vlak en luchtig: composteer alle organische resten van de tuin en gebruik de compost op de tuin.
- Hoog de tuin jaarlijks op door opbrengen van organische mest en compost; om een tuin van 100 m² met 1 cm op te hogen heeft u 1 m³ mest of compost nodig. Die mest of compost die vergaat grotendeels gedurende het seizoen, vandaar: doe dit jaarlijks.
- ’s Winters: mulchen! Hiermee voorkomt u dat de regen de grond doet dicht slempen. En tegelijk beschermt de mulchlaag het bodemleven zodat dat aktief blijft en de grond luchtig houdt.
- Bij ernstige wateroverlast: graaf een greppeltje om water af te voeren naar de greppel buiten langs de moestuin.
Lees verder onder de foto.
Houd groentebedden luchtig om wateroverlast te voorkómen, door:
* kort voor het groeiseizoen compost en organische mest toe te voegen, en:
* ’s winters te mulchen.
Grondwater
Onze moestuin is deel van het intrekgebied van het waterwingebied Hengelo – Hasselo. Sinds 1934 onttrekt men water aan dit gebied. Als gevolg van die onttrekking van water vindt sinds het begin daarvan een gestage daling van het grondwater plaats.
| Grondwaterstand in cm beneden maaiveld |
jaren ’50 | jaren ’80 |
|---|---|---|
| Gemiddeld Hoogste Grondwaterstand | 10 | 15 |
| Gemiddelde Voorjaars Grondwaterstand | 35 | 45 |
| Gemiddeld Laagste Grondwaterstand | 110 | 140 |
Grondwaterbeschermingsgebied
Lees verder onder de foto.
Het pompstation Hasselo in het waterwingebied aan de Houtmaatweg ligt op slechts 500 meter afstand van onze moestuin. Hier onttrekt Vitens jaarlijks ruim 0,7 miljoen m³ veenwater ten behoeve van drinkwater voor Hengelo.
Onze moestuin ligt daarom in een grondwaterbeschermingsgebied, dat valt binnen het intrekgebied voor die waterwinning. Dit gebied omringt het wingebied en vandaar gelden hier strenge regels uit voorzorg om de kwaliteit van het grondwater te waarborgen. Het water dat hier infiltreert, pompt men namelijk binnen 25 jaar op als drinkwater.
Hier zijn daarom alleen functies toegestaan die geen gevaar zijn voor de drinkwatervoorziening. Vanwege de Omgevingsverordening van de provincie Overijssel mogen wij daarom op onze moestuin beslist niet werken met chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest.
Lees verder onder de kaart.
Kaart uit de Atlas Leefomgeving: grondwaterbeschermingsgebied.
De Dijksweg is de westgrens van het grondwaterbeschermingsgebied.
Onze moestuin ligt in een grondwaterbeschermingsgebied, daarom zijn kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelelen hier verboden.
Wateraanvoer: pompen
De gemeente Hengelo heeft vier handpompen geslagen voor algemeen gebruik. Dus als u een eigen moestuinkavel heeft dan hoeft u geen eigen pomp meer te slaan, of andermans pomp te gebruiken.
Lees verder onder de foto.
Het water komt van 8 tot 12 meter diep – een poreuze pijp haalt het daar uit een watervoerende laag. Dit water bevat veel zand – maar voor de moestuin is dat prima.
Het is echter geen drinkwater wat uit de pompen komt !
Ons Tuinreglement bepaalt: “Het bestuur is verantwoordelijk voor het goed functioneren van de pompen.” Daarom haalt de voorzitter de pompen na de zomer weg en bergt ze op. Zo voorkomt hij schade aan de pompen door vorst. In de lente pleegt hij onderhoud en plaatst ze daarna weer terug.
Het zand dat met het water omhoog komt is wel de oorzaak dat de leertjes in de pompen sneller slijten dan normaal. De pompen vergen daarom wat meer onderhoud.
Wateraanvoer: water geven
’s Morgens of ’s avonds?
Sommige moestuiniers geven liefst ‘s morgens vroeg water zodat de planten overdag snel kunnen opdrogen. Anderen geven het water liefst ’s avonds zodat er zo min mogelijk water door verdamping verloren gaat. Voor beide opvattingen valt wat te zeggen. Een nadeel van ’s avonds water geven is dat planten vochtig de nacht ingaan waardoor ze aantrekkelijk worden voor slakken en schimmels.
Hoeveel water?
Wij moeten zoveel water geven dat het de wortels bereikt en dat het niet alleen het oppervlak nat maakt. Een regel is dat een watergift van 20 liter/m² ongeveer 20 cm in de grond dringt. Om in onze voedseltuin één vak van ca 130 m² (per gewascategorie uit de wisselteelt) van water te voorzien hebben we dus 20 liter x 130 m² = 2600 liter water nodig. Zoveel water geven wij niet ineens, maar het geeft wel aan dat wij in een eventueel langdurig droge periode flink met gieters moeten slepen.
Als de grond te snel uitdroogt kunnen wij die beter verbeteren door er veel organisch materiaal in te verwerken. Dit zal afbreken tot humus en dit zal het vochtvasthoudend vermogen van de grond verhogen.
Enkele tips:
- geef nooit te weinig water. Beter éénmaal in de week flink water geven dan elke dag een beetje. Op die laatste manier kweken we planten met luie wortels.
- droge wortels moeten worden voorkomen. Het is moeilijk de schade te herstellen veroorzaakt door droogte.
- geef geen water in de volle zon. Dit geeft kans op verbranding en zo gaat ook veel water verloren door verdamping.
- geef zoveel mogelijk water aan de basis van planten en niet op het blad.
Niet alleen wateroverlast, maar ook watertekort kan gedempt worden door het organisch materiaal in de bodem.
Vragen of opmerkingen over deze pagina?
Neem dan contact met ons op.